Тарс 18. Умуми тIварар

3sinif

 

Хас тIварар хкатайла, амукьзавай существительнийриз умуми тIварар лугьуда. Умуми тIварар садалай гъейри, мад жедач. Хас тIварар (жуьмледин  эвел кьиле авачирла) гъвечIи гьарфунилай башламишна кхьида.


1-тапшуругъ. КIела, адаз кьил це. Умуми существительнияр жагъура, абур кхьихь.

      Мехъерилай вилик гадади рушан кIвализ са балкIан, са хенжел ва са тфенг ракъурдай. Идахъ ихьтин мана ава: зун и затIарин сагьиб я ва за, абур ишлемишна, чи намус хуьзва. Зал са дуьшуьш атайтIа, вуна и кар давамарна кIанда.    (М. Меликмамедов).

2-тапшуругъ. Агъадихъ ганвай умуми тIварарихъ хас тIварар акал хъувуна, жуьмлеяр кхьихь.

1. ……………. балкIанди пар чIугвазва.
2. ……………. кали нек гузва.
3. …………….. кIекре гьарайзава.
4. ………….. кицIи кIвал хуьзва.
5. …………… цIегьре векь незва.

Кухтадай тIварар: Куьрен, Жейран, Ялав, Барс, Камари.

3-тапшуругъ. Жуьмлейра хас тIварар кьилди, умуми тIварар кьилди кхьихь.

1. Аскералиди аялрин рикIерик къалабулух кутуна.
2. Ахпа Сефералиди са месэла теклифна.
3. Гила нубат Акиманди тир.
4. Автобус Яламадиз агакьайла, ракьун къерехда акъвазарна.

(И. Агьмедов)

4-тапшуругъ. Умуми тIварарин кIаникай са цIар, хас тIварарин кIаникай кьве цIар чIугу.

        Кеферпатан Кавказдин хирургрин съезд мукьва хьанвай. Дагъустандин тIвар — ван авай хирург Рашид Пашаевич Аскерханова и съезддин вилик Пироговазни Вишневскийдиз памятникар эцигунин гьакъиндай месэла теклифна. Республикадин культурадин Министерстводи и жавабдар кIвалах Гьайбатал тапшурмишна. Им жегьил скульптордиз яратмишунин карда еке ихтибар ва вич патални еке шадвал хьана. (Гь. Межид).

Добавить комментарий

Ваш адрес email не будет опубликован.

Этот сайт использует Akismet для борьбы со спамом. Узнайте, как обрабатываются ваши данные комментариев.