Хьана-хьанач, Мискьи лугьудай са кас. И лакlаб адахъ дуьшуьшдай гилигнавачир. Виридаз ам «хъуьтlуьз жив тагудай шкьакьди» хьиз чидай. Хуьре виридалайни девлетлуди тиртlани, мискьивиле адав къведайди авачир. Цlийи пекиниз пул тагун патал ада цlуру хьана гьалдай фенвай пекер алукIдай. Экуьнахъ фу туьтIуьн патал месел алкIана нисинихъ къарагъдай Мискьи. Садра дем къачур чай ада кьве юкъуз хъвадай. Сад фу цlуд патаз пайна, цlуд юкъуз недай. Як недайла кlарабар акl саралай ийидай хьи, кицlиз затl амукьдачир. Верчериз тварни гьисабна вегьидай. Вичин балкlандизни кализ гьич тухдалди тlуьн гудачир ада. Хуьр ксайла абур къуншидин гъенел гьалдай хьи, анай векь тир, сам тир жагъуррай. Адан крар эхиз тахьана пабни хъфенвай Мискьидан. Гьавиляй ялгъуздиз амай ам.
Мах «Мискьи»
Гишила рад ртал элкъвезвай гьайванри садра гаф-чlална чпин иесидин тарс гун къетIна. Кицlи ампзамачир. Каци кьифер кьазмачир. Верчери къакъра язмачир, кlекlре уьуьяр хъийизмачир, кали нек гузмачир. Балкlанди пар ялзамачир, иеси агатайла чамарариз, адакай катзавай. Нуькlверини галаз хъелнавай касдикай. Абуру мад чпин иер манийрал илигзамачир.
Мискьи и аламатдин гъавурда акьазвачир, «яраб и гьайванриз вуч хьанватlа»,- лугьуз фикирзавай ада.
Са тlимил чlавалай Мискьидан кlвале я нек, я какаяр, я чIем, яни ниси амачир. Балкlандикайни пай амачир адаз. Кlвале кьифер къугъвазвай. Касдив садни агатзамачир. Гьайванар ам акурла пурчара чуьнуьх жезвай.
И кардикай пер хана салавай тутун тарцин хъендик ацукьнавай Мискьи. Кlвалахна галатайла нуькlверин верцIи манийрихъ яб акализ-акализ ял ягъидай ада. Ингье гила япарихъ и ванер галукьзмачир. Вичин кьилел атайди вуч кар ятlа тийижиз хажалатди къарсурнавай Мискьи.
Садлагьана адаз мукьув акъвазна сиве кlараб кьунвай кицl акуна. Вичин иесидин язух атай кицIиз адаз хвеши ийиз кlанзавай. Им акуна шел акатна касдихъ. «Кицlни валай заха я хьи, я Мискьи»,- лагьана ада вичи-вичиз. Вичин гъалатlрин гъавурда акьуна ам. Чкадлай къарагъна кlвенкlве накьалай амай шурвадин якlар кицlинни кацин вилик эцигна. Ахпа демекда авай верчер ахъайна, абуруз захадаказ твар вегьена. Мискьида чуьлдиз фена векьер яна, абур балкlандивни калив нез туна. Кандуйрин кIане амай къуьл тир, фан гъвелар тир вири хчална нуькIери тIуьрай лугьуз сал тирвал алахна.
Тlуьна тух хьайи гьайванрал ван ахкьалтнавай. Каци мявзавай, кали му-узавай, кицlи ампзавай, кlекlре уьуь ийизавай, верчери къакъра ягъазвай. Балкlанди тlишив фур-р-р ийиз вичин фири юзурзавай. Кац вичел хтанваз акур кьифер гьарма саниз квахьнавай. Са герендилай Мискьидин сал цlив-цlивдин ванерив ацlанай. Нуькlвер мад и патариз хтанвай.
Гьа икI, гьайванри Мискьи шкьакьвилин эхир авач лагьана гъавурда тунвай.
«Самурдин мектеб» | 1(284) 2015 | АЗИЗРИН Севда