«Ассаламу алейкум» – мусурманрин салам

       Диде цIуд йис хьанвай Саидни галаз туьквендай кIвализ хъфизвай. Куьчеда гададин дустар ва таяр футбол къугъвазвай. Абурун патав фена Саида салам гана: садаз ада гъил яна, масадаз яргъалай кьилин ишара авуна, пуд лагьайдаз «хийирар» лагьана. Аялар алай чкадилай са тIимил яргъа хьанмазди дидеди хвадивай хабар кьуна:
— Саид, вучиз вуна ви дустариз мусурмандиз кутугай тегьерда салам гузвач?
Вун гъвечIи аял туш хьи?! Ирид йисалай эгечIна кпIар ийизва, шаз Рамазандин вацра са вацра чахъ галаз санал сивер хвена. Вуна Исламдикай кхьенвай ктабар кIелзава, жуьреба-жуьре дуьаяр хуралай чирзава, гьа идалди вуна дидени буба шадарзава. Бес вун жув вири крара мусурманди хьиз тухуз вучиз чалишмиш жезвач? Вучиз вуна мусурмандиз кутугнавай къайдада салам гузвач?
— Диде, вуч тафават ава кьван, гьикI хьайитIани салам гудай ихтияр авачни кьван? Им ваз армия туш хьи, —
мягьтел хьана гада. Диде хъуьрена:
— Саид, чан хва. Заз исятда ваз са важиблу шейинкай хабар гуз кIанзава. Авайвал лагьайтIа, мусурманриз
махсус салам ава. Салам и къайда гун лазим я: «Ассаламу алейкум». Жаваб икI гуда: «Ва алейкум ас-салам». Бес ваз акуначни ви бубади, чIехи бубади ва маса чIехибуру гьикI салам гузватIа?
— Акуна, анжах аялри а къайда салам гун чарасуз туш, лагьана за фикирзавай. ГьакI ятIани чна бязи вахтара
сада-садаз «салам» лугьузва.
— Аялризни чIехибуру хьиз салам гун сунна я. Куьн гъвечIи чIавалай салам кутугнавай къайдада гуз вердиш хьайитIа, лап хъсан жеда. Вун ва вири ви дустар – Мугьаммад, Расул, Рамазан, Селим мусурманар я хьи, гьавиляй сад-садал гьалтайла, межлисдай хъфидайла куьне «Ассаламу алейкум» лугьун лазим я.
ГъвечIи Саида дидедин гафариз дикъетдивди яб гузавай ва дидеди давамарна:
— Чан хва, «Ассаламу алейкум» саламдин гьакъиндай вуна вуч фикирзава?
— Заз чидай гьалда, ам анжах дагъустанвийри ишлемишзавай салам я. Чи республикада гзаф кьадар гьар жуьредин миллетар яшамиш хьуниз килигна, абуру вири халкьариз умуми салам туькIуьрна.
Дидедин чинал хъвер загьир хьана:
— Ваз чир хьанач! Шаз чи хизанди Стамбулда ял ядайла туьркери чаз гьикI салам гузвайтIа ви рикIелай алатна жеди?
— Эхь, диде, зи рикIел хтана. Стамбулда чаз гьа къайда неинки туьркери салам гузвай, гьакIни арабри ва мад заз гьатта чин тийидай миллетрикай тир инсанрини гузвай. Мад чаз гьакI чи бубадин Москвадай тир дустари салам гузвай, абурни дагъустанвияр туш, татарар я.
— Ингье, хъсан хьана ви рикIел хтана ибур вири. Гила жува яб це ва рикIел хуьх. «Ассаламу алейкум» гафари гзаф инсанар сад ийизва, Ислам диндиз табий жезвай инсанар вири. Яни ам дуьньядин винел алай вири мусурманрин салам я. Саид, вун чIехи хьайила, иншааллагь, гьаж ийиз Меккедиз фида ва ана гьикI жуьреба-жуьре гьукуматрай атанвай мусурманри сада-садаз «Ассаламу алейкум» лугьузватIа ваз аквада. И къайдада салам гун сунна я, яни сувабдин кар я. Анжах жаваб гун ферз я, яни чарасуз авун лазим тир кар я.

Добавить комментарий

Ваш адрес email не будет опубликован.

Этот сайт использует Akismet для борьбы со спамом. Узнайте, как обрабатываются ваши данные комментариев.